10 sene önce bugün, 24 Mart 2001’de Apple Mac işletim sisteminin 10. versiyonu olan Mac OS X’i tanıtmıştı. Aradan geçen 10 senede farklı isimlerdeki kedilerle anılan tam 7 versiyon çıkartan Apple, bu yaz da Mac OS X 10.7 Lion sürümünü piyasaya sunmaya hazırlanıyor.
Güncelleme: Temmuz 2012’de Mac işletim sisteminin son üyesi olan OS X 10.8 tanıtıldı. “Mountain Lion’ı Keşfedelim” yazısından detaylara göz atabilirsiniz.
Mac, yazılımı ve donanımıyla Apple’ın kalbinde yer alan felsefeyi net bir şekilde ortaya koyuyor aslında. Alan Kay‘in dediği gibi:
‘Yazılım konusunda gerçekten ciddi olanlar, kendi donanımlarını da yapmalılar.’
People who are really serious about software should make their own hardware.
Dolayısıyla Apple’ın 2000’li yıllarda sadece yeni donanımlar açısından değil, aynı zamanda yazılımsal açıdan da ne kadar ileri gittiğinin bir göstergesi olarak Mac OS X’i örnek göstermek pek de yanlış olmayacaktır.
Mac işletim sistemi diye hep yazıyoruz, ancak okunuşunu da bilmekte fayda var 🙂 Mac OS X, “Mek-oğ-es-ten” şeklinde okunuyor ve açılımı da “Macintosh Operating System 10”. Mac işletim sisteminin onuncu sürümü olan “Mac OS X”, sürüm numarasını romen rakamıyla yazarak (10 sayısının romen rakamlarındaki karşılığı X’tir) 10 senedir farklı bir iletişim kuruyor diyebiliriz.
2001’den beri çıkan Mac OS X versiyonlarına daha önce kısaca değinmiştik. Ancak bu yazımızda da Mac işletim sisteminin 10. yaşını kutlarken, kısaca bu versiyonlara da bir göz atıyoruz.
Mac OS X 10.0 Cheetah (24 Mart 2001)
Cheetah (Çita) ismindeki Mac OS X 10.0, 24 Mart 2001’de piyasaya sürüldüğünde pek çok eleştiri almış, uygulama azlığı, yavaşlığı ve düşük performansı ile de negatif olarak değerlendirilmişti. Ancak 1996’dan beri yenilenmeye çalışılan ve sürekli ertelenen Mac işletim sisteminin ardından gelen önemli bir başarı olarak tarihte yerini aldı.
Mac OS X 10.1 Puma (25 Eylül 2001)
Cheetah lansmanının ardından, 6 ay sonra raflarda yerini alan Mac OS X 10.1 Puma ise Cheetah’ya göre önemli performans iyileştirmeleri sağladı ve DVD oynatabilme gibi eksik özellikleri tamamladı. 10.0 kullanıcılarının ücretsiz sahip olabildikleri Puma, Şubat 2002’den itibaren tüm Mac’lerle birlikte standart olarak gelen işletim sistemi oldu.
Mac OS X 10.2 Jaguar (23 Ağustos 2002)
Önceki versiyonlarda iletişim aracı olarak kullanılmayan kod adları (Cheetah ve Puma) ilk defa bu sürümle birlikte Mac işletim sistemiyle birlikte anılmaya başlandı. Mac OS X 10.2 Jaguar, çok daha düzgün ve şık bir arayüz, önemli performans iyileştirmeleri ve uygulamalar ile birlikte geldi. iChat ve Adres Defteri de bu sürüm ile birlikte Mac işletim sistemine dahil oldu. Önemli ve tarihsel değişikliklerden biri olan, Mac’lerin açılışında görünen “Mutlu Mac” görseli de bu sürümle birlikte büyük gri bir Apple logosuyla değiştirildi.
Mac OS X 10.3 Panther (24 Ekim 2003)
Kullanıcı arayüzünde en büyük değişiklikleri beraberinde getiren Mac OS X 10.3 Panther, şu anda kullandığımız bir çok özelliğin de ilk eklendiği işletim sistemi sürümü oldu. Expose, iChat ile sesli ve görüntülü görüşme, Safari, iyileştirilmiş PDF desteği, yenilenmiş bir Finder gibi pek çok şey Panther ile birlikte Mac işletim sistemine katıldı.
Mac OS X 10.4 Tiger (29 Nisan 2005)
“150’den fazla yeni özellik” ile gelen Tiger, Spotlight, Dashboard, QuickTime 7, Safari 2 gibi pek çok uygulama ve yeniliği de beraberinde getirdi. 10 Ocak 2006’da 10.4.4 sürümüyle ilk defa Intel tabanlı Mac’lere de destek vermeye başlayan Apple, PowerPC’den Intel’e geçiş sürecini başlatmış oldu.
Mac OS X 10.5 Leopard (26 Ekim 2007)
“Mac OS X’in en büyük güncellemesi” şeklinde tanıtılan Leopard, 300’den fazla yeni özelliği beraberinde getirdi. Yenilenmiş arayüz, yenilenmiş Finder, Time Machine, Spaces, Boot Camp, 64-bit desteği, yenilenen Mail ve iChat, ve yeni güvenlik seçenekleriyle dolu dolu bir sürüm olan Leopard, PowerPC’ye destek veren son Mac işletim sistemi oldu.
Mac OS X 10.6 Snow Leopard (28 Ağustos 2009)
Önceki sürümlerin aksine görselliğe fazla dokunmayan ve yeni özellikleri sınırlı olan Snow Leopard, daha çok işin arka tarafına odaklanarak çeşitli performans iyileştirmeleri, güvenlik, verimlilik ve stabiliteye odaklanmış bir sürüm oldu. Diskte daha az yer kaplayan bir işletim sistemi, tamamen yeniden yazılmış bir Finder, daha hızlı Time Machine yedeklemeleri, Safari 4, Microsoft Exchange Server’a bağlanabilen Mail, iCal ve Adres Defteri ve daha çok formata destek veren Preview uygulamaları Snow Leopard’daki belki de ilk akla gelen yenilikler…
Mac OS X 10.7 Lion (2011, ikinci çeyrek)
Ekim 2010’da ilk kez tanıtılan ve demosu yapılan Lion, belki de Mac işletim sisteminin şimdiye kadar gördüğü en büyük yenilikleri getirecek. “Back to the Mac” etkinliğinde söylendiği gibi, iPhone ve iPad’de kazanılan deneyimlerin Mac’e aktarılması sonucunda ortaya çıkan Lion, dokunmatik kullanımları da oldukça geliştirecek. Özellikle TrackPad’in kullanımında önemli iyileştirmeleri de şimdiden görülen Lion, kullanıcı arayüzünde de önemli yenilikler sunacağa benziyor.
Mac OS X 10.7 Lion ile ilgili olarak daha önce paylaştığımız “Mac OS X Lion’ın ilk betası yayınlandı” yazısına göz atarak bu yeniliklere daha yakından göz atabilirsiniz.
Mutlu yıllar Mac OS X! X’uncu yaşında, yeni sürümünü tüm Apple severler ve Mac kullanıcıları olarak heyecanla bekliyoruz..! 🙂
Güncelleme: Yazının yazıldığı tarih olan Mart 2011’den sonra 2 farklı Mac işletim sistemi daha yayınladı: Mac OS X 10.7 Lion ve OS X 10.8 Mountain Lion. Bu işletim sistemleriyle ilgili detaylı yazılara aşağıdan ulaşabilirsiniz:
