Bir süredir Apple’dan alışık olduğumuz “rekor çeyrek sonuçlarını” göremiyorduk, ancak geride bıraktığımız çeyrekle birlikte başlığa yeniden “rekor bir çeyrek” yazabiliyoruz. Apple için rekor bir çeyrek geride kalsa da, yine de her şeyin mükemmel olduğunu söylemek ya da işlerin kötü gittiği gibi genel bir yorum yapmak doğru olmaz.

Bu yazıda da, diğer çeyrek yazılarımızda olduğu gibi Apple’ın ürünlerine göz atarak ve durumlarını inceleyerek ufak da olsa bir analiz yapmaya çalışıyoruz.

Çeyrek Özeti

Apple bu çeyrekte $57.6 milyar ile gelmiş geçmiş en yüksek cirosunu yapmış. Önceki senenin aynı çeyreğine göre %6’lık bu artış ufak görünse de Apple’ın kendi rekorunu kırmaya yetiyor. 🙂 Net kâra baktığımızda ise geçtiğimiz seneki kârın aynısının gerçekleştiğini, yani $13.1 milyar seviyesinde olduğunu görüyoruz.

Bunun ne anlama geldiğini biraz daha somut olarak ortaya koymak adına şöyle bir karşılaştırma sanırım çok daha yararlı olur: Apple’ın net kârı ($13.1 milyar), neredeyse Google’ın cirosu ($14.9 milyar) kadar.  (Google’ın ne kârı $6.4 milyar)

Aynı zamanda Apple bu çeyrek sonunda kasasındaki nakit miktarını $158.8 milyara çıkartmış. (vay canına!) Tim Cook’un bir cümlelik çeyrek özeti ise şöyle:

“We are really happy with our record iPhone and iPad sales, the strong performance of our Mac products and the continued growth of iTunes, Software and Services,”

Rekor iPhone ve iPad satışları, Mac ürünlerimizin güçlü performansı, ve iTunes, Yazılım ve Servislerimizin büyümesinin devam etmesi bizi mutlu ediyor.

iPhone

iPhone açısından tahmin edeceğiniz gibi oldukça parlak bir çeyrek geride kalmış durumda. Sadece bu çeyrekte 51 milyondan fazla iPhone satan Apple, bu satışlardan $32.5 milyar ciro yaratmış.

Satışlardaki bu sayı geçtiğimiz senenin aynı dönemine göre 4 milyon daha fazla olmasına, ve iPhone 5c’nin çoğunlukla iPhone ile ilk defa tanışanlar tarafından alındığını belirtmesine rağmen, Tim Cook iPhone 5c pazarıyla ilgili tahminlerinde yanılmış olabileceklerini belirtti.

Çoğu kullanıcı hala iPhone 5s’i tercih ediyor, ve bu da elbette aslında Apple’ın işine geliyor diyebiliriz. Ancak Apple iPhone satışlarını arttırmayı amaçlıyorsa, burada bir şeyleri değiştirmesi gerekiyor olabilir.

iPad

Bu çeyrekte 26 milyon adet satılan iPad, geçtiğimiz senenin aynı çeyreğine göre %14 artışla yine Apple’ın memnun olduğunu söyleyebileceğimiz ürünlerinden biri.

Tatil dönemi olmasına ek olarak, elbette iPad Air ve retina ekranlı iPad mini’nin bu satışların bu kadar artmasına sebep olduğunu tahmin etmek zor değil.

Mac

Mac ailesi ise yenilenen Mac’lerle birlikte toparlanmış, ve 4.8 milyon Mac ile bu çeyreği güçlü kapatmış görünüyor. Rekor bir çeyrek olmasa da (2011’in aynı çeyreğinde 5.2 milyonu görmüştü) Mac’ler adına olumlu diyebiliriz.

MacBook Air yaz ortasında yenilendiği için etkisini bu çeyreğe kadar hissetmek zor, benzer şekilde tanıtılan ama ancak çeyrek sonunda sınırlı şekilde satışan sayıda çıkabilen Mac Pro da bu çeyreği yeterince besleyemediler diyebiliriz. Ancak yenilenmiş MacBook Pro serisi belli ki satışları 5 milyonu zorlayacak kadar yukarıya taşıyabilmiş.

Bir adım geriye doğru çekilip sektörü de değerlendirmek gerekirse, PC pazarının geneli kan ağlıyor diyebiliriz. Mac satışları geçtiğimiz senenin aynı dönemine göre %19 artarken, PC pazarının küçülmeye devam etmesi bunun en büyük kanıtı diyebiliriz. iPad ve dizüstü pazarını karşılaştırıp küçük bir örnekle bu konuya noktayı koyalım: iPad tek başına 26 milyon satış rakamına ulaşırken, Lenovo sadece 14 milyon PC satabiliyor.

iPod

Ve gelelim her çeyrek daha da fazla küçülen iPod ailesine… Steve Jobs tanıtımlardan birinde iPhone için “yaptığımız en iyi iPod” demişti, ve bu her geçen gün etkisini daha fazla hissettirmeye devam ediyor. iPod satışları iPhone ve iPad satışlarından negatif olarak etkilenmeye ve küçülmeye devam ediyor.

iPod satışları geçtğimiz senenin aynı dönemine göre %52 azalarak 6 milyon seviyesine kadar inmiş durumda. Bu elbette Apple’ın beklediği, ve kontrollü bir şekilde yönetmeye çalıştığı bir süreç. Zira 2013’ü herhangi bir yeni iPod ürünü görmeden kapatmamız da Apple’ın planının ya da kontrollü küçülmesinin bir parçası diyebiliriz.

Öyle görünüyor ki iPod’un satışları belirli bir seviyeye kadar gerilemeye devam edecek, özellikle de internet üzerinden dinlenebilen servislerin de popülerliğinin artmasıyla da payını diğer ürünlere bırakacak.

Ürün satışları ve ciroya etkileri

Apple’ın ürün ailesini “sadece bu 4 cihaz olarak düşünürsek” satışlarını ve ciroya etkilerini karşılaştırdığımızda şöyle bir grafik çıkıyor ortaya:

Satış payları

Ciro payları

NOT: Sadece bu ürünler ve yarattıkları ciro baz alınarak hesaplanmıştır. Toplam cirodaki payı biraz daha farklı olabilir. 

• Açık bir şekilde görülebileceği gibi Apple’ın amiral gemisi cironun %63.3’ünü yaratan iPhone. 🙂 
• Ardından ciroya %22,3 katkı sağlayan iPad geliyor.
• 3. sırada ise satış adedi olarak %5.5 dilim almasına rağmen, ciroda %12.5 katkı sağlayan Mac yer alıyor.
• Ve son olarak da satış hacmi daha yüksek (%6.9) olmasına rağmen, ciroya etkisi sadece %1.9 olan iPod yer alıyor.

iPod’un bu kadar küçüldüğünü söylüyoruz, ancak hala senelik neredeyse 1 milyar dolarlık ciroya sahip bir iş olduğunu da hatırlatalım. Ancak Apple için ufak kalıyor elbette. 🙂

Diğer

Apple bu ana ürünler dışında birkaç farklı konuda daha bilgi paylaşıyor genelde, ancak bu çeyrek sonuçlarında bu oldukça az diyebiliriz. Apple’ın paylaştığı kadarıyla söyleyebileceklerimiz şöyle:

iPhone’ların %80’i iOS 7’ye geçmiş durumda. Yani artık bir iOS uygulaması geliştiriyorsak, iOS 7’yi görmezden gelmek büyük bir hata olacaktır.. 🙂

Apple bu çeyrek sonuçlarında Apple Store’lardan hiç bahsetmedi. Yeni açılışlar, düzenlenen mağazalar, hiç bir şey… Yakın zamanda İstanbul’da açılması beklenen Apple Store’un umarım bir sonraki çeyrekte ismini duyacak noktaya gelebiliriz. 🙂

Ayrıca ilginç bir şekilde, Apple’ın mobil ödeme çözümleri konusunda bir girişimi olup olmayacağına dair gelen bir soruya, Tim Cook “Bu konu Touch ID’nin arkasındaki fikirlerden biriydi… Mobil ödeme çözümleri genel olarak ilgilendiğimiz alanlardan birisi.” şeklinde yanıt vermesi bu konunun önümüzdeki dönemde daha sık gündemde kalacağına işaret ediyor.

Yeni ürünler konusunda ise “Bugün göremeyeceğiniz şeyler üzerinden çalışıyoruz” açıklamasından başka bir yorum yok… 🙂

Ayrıca küçük bir parantezi de Çin için açalım. Apple Çin’de büyük bir hızla büyümeye devam ediyor. Geçtiğimiz seneye göre %30 büyüme oranına ulaşan Apple, 2014 boyunca Çin’deki büyüme sayesinde daha da mutlu olacak gibi görünüyor.

Ayrıca son döneme kadar hemen hemen her çeyrek Apple TV satışlarının sayısını da paylaşan Apple, birkaç çeyrektir bu konuda hiç bilgi paylaşmıyor. Bu da akla elbette “acaba yakında bir şey mi olacak?” sorusunu getiriyor… 🙂

Eğitim

Eğitim alanında ise Apple’ın büyümesi devam ediyor. Texas’taki okullar 157.000 iPad satın almışlar ve iBooks Author ile 25.000’den fazla kitabı dijitalleştirmişler bile. Benzer şekilde, Ohio State University ise 70’den fazla dersi iTunes U üzerine taşımış.

Bakalım ülkemizde Fatih projesi ile olmasa da, Doğa Koleji ve belki de farklı okularda iPad ve Apple ekosistemindeki diğer ürünlerle eğitim nasıl şekillenecek önümüzdeki dönemde. Eğer siz de bu projeleri duyuyor, biliyor veya içerisinde yer alıyorsanız paylaşabilirseniz çok memnun olurum.

Değerlendirme

Apple 2013’te her ne kadar toplam 153.4 milyon iPhone satmış olsa da, büyüme hızı yavaşladı. 2012’de %46 büyüyerek 135.8 milyon iPhone satışına ulaşmış olan Apple, 2013’te sadece %13 büyüyebilmiş oldu. Bunda iPhone 5c’nin beklenen satış rakamlarına ulaşamaması büyük rol oynuyor diye tahmin edebiliriz.

Bu açıdan Apple’ın bu seneki iPhone lansmanı çok daha önemli hale geliyor, çünkü yıl sonuna doğru yapılan iPhone lansmanının etkilerini neredeyse bugünden 1 sene sonra görebileceğiz. Bakalım bu dönemde kârlılık nasıl değişecek, Apple daha büyük ekran, daha ucuz iPhone gibi farklı ürünleri bizlerle buluşturacak mı?

Merak edenler daha detaylı ve teknik bilgiler için Apple’ın bu çeyrek sonuçlarını kendi web sitesi üzerinden de inceleyebilirler…