iPhone 6s ile birlikte tanıtılan 3D Touch adlı özellik, Apple’ın bu sene en çok konuştuğu şeylerin arasında yer alıyor. 2007’deki ilk iPhone lansmanında tanıtılan Multi-Touch sonrasındaki en büyük “etkileşim” yeniliği olarak görülen 3D Touch, ekrana dokunmanın da ötesine geçerek “bastırabilmemizi” yani ekrana bastırarak farklı özellikleri kullanmamızı sağlıyor.

Bu yazıda 3D Touch’ın ne olduğunu ve nasıl kullanabileceğimize dair bazı örnekleri paylaşmaya çalışıyorum.

Aslında Apple böyle bir özelliğin sinyallerini geçtiğimiz seneden itibaren veriyordu. Watch ile birlikte tanıtılan Force Touch, küçük bir ekrana bastırarak farklı özellikleri görebilmemizi sağlamıştı. Benzer şekilde bu seneki MacBook Pro’larda ve yeni MacBook’larda TrackPad’de kullanılan Force Click ise sağ tıklama gibi özellikleri barındırmış, ama bir yandan da daha önce yapamadığımız yeni özellikleri bizlere sunmuştu.

3D Touch ise bunlara benzemekle birlikte, ilk defa bir iPhone’da karşımıza çıkıyor ve çok daha ilginç, farklı ve pratik özellikleri bize sunuyor.

3D Touch nedir? Nasıl çalışıyor?

Aslında 3D Touch’ı ne kadar anlatsam da, görmeden ve denemeden ben bu özelliğin tam olarak anlaşılabileceğini düşünmüyorum. 🙂 Bu yüzden elimden geldiği, dilimin döndüğü kadar anlatmaya çalışacağım ama bence siz de merak ediyorsanız bir Apple Store veya yetkili bir satıcıyı ziyaret ederek iPhone 6s’lerdeki bu özelliği denemeniz en güzeli olur.

3D Touch’ın teknolojisi aslında bildiğimiz iPhone ekranının biraz daha değişmiş, ekrana yapılan basıncı anlayabilen hali diyebiliriz. Yani parmağımızla ekrana dokunmaya ek olarak, ekrana ne kadar bastırdığımızı da anlayabiliyor. Bunun için ekranın altında özel olarak yerleştirilmiş basınca duyarlı sensörler mevcut.

Hatta uygulanan baskıyı birkaç kademede ölçen iPhone, bu sayede 2 kademeli olarak bu özelliği kullanabilmemize imkan sağlıyor. Yani artık ekrana dokunurken yapabileceğimiz 3 şey var:

1. Dokunmak (her zaman yaptığımız)
2. Biraz bastırmak (Apple buna “Peek” adını veriyor)
3. Biraz daha güçlü bastırmak (Apple buna “Pop” adını veriyor)

Böylece bu 2 kademeli baskıyı farklı ekranlarda, farklı uygulamalarda kullanabiliyoruz.

Peek & Pop

Apple bu 2 kademeyi de isimlendirmiş:

• Biraz bastırmayı “Peek” olarak adlandırıyor, yani neyin üzerine biraz bastırıyorsak ona kısaca göz atabiliyoruz
• Biraz daha fazla basırmayı ise “Pop” olarak adlandırıyor, yani zaten göz attığımız bir şeyi tam ekran olarak görmemizi sağlıyor

Bu Peek & Pop kullanımını Apple elbette ilk olarak kendi uygulamalarında kullanmış. Örneğin Mail uygulamasında bir e-posta üzerine biraz bastırarak ona hızlıca göz atabiliyoruz. “Üzerine dokun, içine gir, oku, geri çık” gibi bir aksiyona gerek kalmıyor.

Parmağımızı ekrana bastırıyor, okuyor, parmağımızı kaldırınca da ilk ekrana geri dönüyoruz.

Eğer daha detaylı okumaya ihtiyacımız olduğunu görürsek, göz atarken yani “Peek” ederken biraz daha bastırırsak mesajın içerisine girmiş oluyoruz.

Ya da bir web sayfasında bir bağlantıya tıkladığımızda nereye gideceğini bilmiyorsak, yine “Peek” yaparak bağlantının hangi sayfayı açacağına göz atabiliyoruz. 🙂

Veya fotoğraflar arasında dolaşırken bazı fotoğrafların üzerine biraz bastırarak onlara hızlıca göz atabiliyor, eğer aradığımız fotoğrafsa biraz daha bastırarak Pop aksiyonunu tetikliyor ve fotoğrafı açabiliyoruz.

Benzer şekilde Kamera uygulaması ile arka arkaya fotoğraflar çekerken sol alt köşedeki fotoğraf üzerine bastırarak ve parmağımızı sola kaydırarak daha önce çektiğimiz fotoğraflara kolayca göz atabiliyoruz. Her seferinde “oraya dokun, git, geri gel” işlemlerini yapmamıza gerek kalmıyor.

Başka bir örnek de Mesajlar uygulamasından paylaşmak gerekirse, örneğin “8 Kasım’da 14:00’te görüşelim” gibi bir mesaj aldığımızda iPhone bunun bir etkinlik olduğunu zaten anlıyor ve bağlantıya dönüştürüyor. Biz de buna tıklayarak bir etkinlik oluşturabiliyoruz. Ancak Peek özelliği sayesinde bu tarih üzerine biraz bastırarak kolayca bu tarih ve saatte takvimimizde ne olduğuna göz atabiliyoruz. 🙂

Ya da benzer şekilde bir adresin üzerine biraz bastırarak Harita içerisinde kolayca görebiliyoruz.

Özetle, artık her şeyin üzerine biraz bastırarak “acaba neler yapabiliyorum?” sorusunu kendime sorar hale geldim ben. 🙂

Hızlı Eylemler

3D Touch’ın iPhone 6s ile birlikte bize sunduğu yeni özelliklerden bir diğeri de “Hızlı Eylemler”. Bu özelliği iPhone’daki yeni kısayollar olarak anlatmak en doğrusu olur sanırım. Bu kısayolları da 2 şekilde gruplayabilirim:

1. Ana ekrandaki uygulamalarda

Yani artık bir uygulama ikonuna bastırarak sunduğu kısayolları, Apple’ın adlandırmasıyla “hızlı eylemleri” görebiliyoruz.

Örneğin Telefon uygulamasına bastırarak Hızlı Arama listemizdeki ilk 3 kişiyi görebiliyoruz.

Kamera uygulamasına bastırarak direkt olarak Selfie çekim moduna geçebiliyoruz. 🙂

Saat uygulamasına bastırarak yeni bir alarm yaratabiliyor veya kronometreyi anında başlatabiliyoruz.

Safari uygulamasına bastırarak ise Okuma Listesi’ne göz atabiliyor, yer imlerini açabiliyor, yeni sekme veya hızlıca yeni bir özel sekme açabiliyoruz.

Burada en keyifli şey tek tek bu uygulamaları deneyerek hangisi ile neler yapılabildiğine göz atmak. 🙂 Elbette Apple’ın kendi uygulamaları dışında bu özellikleri destekleyen başka uygulamalar da var, ancak bunlara başka bir yazıda değineceğim…

2. Uygulamaların içinde

Ana ekrandaki uygulamalara ek olarak, uygulamaların içerisinde de hızlı eylemler mevcut. Örneğin Peek ile göz attığımız bir içeriği hafif yukarı kaydırarak hemen onunla ilgili bir işlem yapabiliyoruz.

Mail’de bir e-postayı işaretleme, cevaplama, arşivleme gibi…

Safari’de bir bağlantıyı yeni sekmede açma, okuma listesine ekleme, kopyalama gibi…

Telefon’da bir kişi ile iletişime geçmenin farklı yollarını görme gibi…

3D Touch ile daha fazla etkileşim!

3D Touch henüz hayatımıza iPhone 6s ile birlikte yeni girmiş olsa da, Apple’ın sunduğu özellikler sadece bu kadar değil. Şimdilik paylaşmak istediğim, benim dikkatimi çeken ve kullanmaktan keyif aldığım diğer 3 özellik ise şöyle:

1. Metin Seçimi

iPhone’da parmağımızı yazdığım metin üzerinde bir süre basılı tutarak imleci hareket ettirmeyi biliyoruz zaten. Ancak bazen bu biraz can sıkıcı ve zor olabiliyor. Apple da bunun farkına varmış olmalı ki, 3D Touch’ı bu işlem için de kullanmaya karar vermiş.

Artık bir metin yazarken klavye üzerine biraz bastırdığımızda imleci kontrol etmeye başlıyoruz. Böylece parmağımız metin üzerine gelmeden kolayca imlecin yerini değiştirebiliyoruz.

2. Uygulamalar arası geçiş

Uygulamalar arasında geçiş yapmak için Home tuşuna 2 defa basmak oldukça kolay olsa da, her seferinde bu tuşa 2 defa basmak yerine bir alternatif olsa fena olmazdı değil mi? 🙂

Her seferinde 2 defa Home tuşuna basmak:

• bu tuşun ömrünü azaltıyor,
• ses çıkmasına sebep oluyor
• zaman kaybettiriyor

Apple bunları dert etmiş midir bilemiyorum ama ben bazen dertleniyorum, hatta bazılarımızın sırf Home tuşu bozulmasın diye AssistiveTouch kullandığını da biliyorum.

iPhone 6s ve 3D Touch ile buna da bir alternatif var: Ekranın sol tarafına biraz bastırmak. Böylece sanki Home tuşuna 2 defa tıklamışız gibi “multitasking” ekranına geçiş yapabiliyor, son kullandığımız uygulamalar arasında geçiş yapabiliyoruz.

3. Notlar içerisinde çizim yapmak

Bir diğer özellik de Notlar uygulamasında baskıya duyarlı kalemlerle çizim yapabilmek. Yani hafifçe dokunarak ince çizgiler çizebiliyorken, parmağımızı ekrana bastırarak daha kalın çizgiler çizebiliyoruz.

Ben Notlar uygulaması yerine Evernote kullanmayı tercih ettiğim için açıkçası buna pek ihtiyacım olmuyor. Ancak bu özelliğin bir çok çizim uygulamasına ilham vereceğinden eminim… 🙂

Özet ve Değerlendirme

En başta da dediğim gibi anlatarak 3D Touch’ın ne olduğunu ve ne işe yaradığını ifade etmek oldukça zor. En güzeli bir Apple Store veya bir Apple yetkili satıcısına (Apple Premium Reseller – APR) gidip kendinizin bunu deneyimlemesi.

Ancak biz yine de gözünüzde daha iyi canlanması için küçük bir video ile bunu hızlıca anlatmaya çalıştık. Umarım hoşunuza gider. 🙂

3D Touch’ın kullanımıyla ilgili aslında paylaşmak istediklerim henüz bitmedi. Ancak bu yazıyı daha da uzatmamak için burada toparlamak istedim. Bir sonraki 3D Touch yazısında farklı uygulamalarda 3D Touch kullanımı ve “Live Photos” gibi yeni kullanımlardan da bahsetmeyi planlıyorum.

Ancak yine de 3D Touch ile ilgili olarak Apple’ın kendi videolarına ve 3D Touch’ı tanıttığı sayfaya da göz atmak isterseniz “3D Touch. Multi‑Touch’a yeni bir dokunuş” sayfasına göz atmanızı öneririm.

Ayrıca Apple’ın YouTube’da yayınladığı bir diğer 3D Touch tanıtım videosuna da aşağıdan ulaşabilirsiniz.

https://www.youtube.com/watch?v=bdg7iEiXQAg

Son olarak da tv severlerden özür dilemek istiyorum. Bu hafta başında yeni tv’yi aldım ancak kişisel işlerim ve yoğunluğum sebebiyle deneyim yazısını hala paylaşamadım. Yarın uğraşıp bu yazıyı da 1-2 gün içerisinde paylaşmayı hedefliyorum, beklettiğim için kusura bakmayın lütfen.