Her iOS güncellemesinden sonra Apple’ın eski iPhone’ları kasten yavaşlattığına dair komplo teorileri mutlaka kulağınıza gelmiştir. İddialara göre Apple, müşterilerin bir üst model telefonu almalarını sağlamak için sunduğu güncellemelerle düzenli bir “eskitme politikası” uyguluyor. Futuremark’ın verileri ise bu iddiaları yalanlar nitelikte.
Futuremark 2016’dan bugüne kadar 7 farklı iPhone modeline 3 farklı iOS sürümünde yaptığı 100.000 test sonucunun verilerini toparlayarak bir kıyaslama yapmış.
Referans olması açısından ilk olarak Apple’ın iOS 11 ile çalışabilen en eski cihazı iPhone 5S’i ele alalım. 2013’te piyasaya sürülen telefon A7 işlemcisiyle Apple’ın ilk 64 bit destekleyen iPhone’u olarak biliniyor. Futuremark’ın kullandığı 3DMark Sling Shot Extreme Graphics ve Extreme Physics testlerine göre iPhone 5S’in üç farklı iOS sürümünde performansları şöyle:
Sonuçlara bakacak olursak iPhone 5S’in GPU kısmında neredeyse her güncellemede daha iyiye gittiğini söylemek mümkün. İşlemci kısmında ise ufak tefek iniş çıkışlar yaşayan cihazın iOS 9 ve iOS 11 arasında ciddi bir performans farkı olduğunu söylemek zor. Futuremark raporunda bu sonuçları “normal seviyeler için iyi düşüş” olarak değerlendiriyor.
Futuremark’ın diğer iPhone’lara yönelik yaptığı test sonuçlarının kıyaslamaları ise şöyle:
Sonuçlarda cihazların işlemci performansında hafif düşmeler gözleniyor. Futuremark bunlara küçük iOS güncellemeleri ve diğer faktörlerin etki edebileceğini ayrıca bunların günlük kullanıma etkisinin oldukça az olacağının da altını çiziyor. Futuremark bu test verilerinin kıyaslama sonucuna göre herhangi bir komplo izine rastlanmadığını belirtiyor.
“Bizim test verilerimiz eski modellerin kasıtlı olarak yavaşlatıldığını değil Apple’ın düzenli olarak sunduğu güncellemelerde eski modellerin performansını koruduğunu gösteriyor.”
Her ne kadar Futuremark’ın verileri güncellemelerle birlikte iPhone’ların performansında bir düşme olmadığını gösterse de testlerde kullanılan ham işlemci verileriyle kullanıcının deneyimi arasında farklılıklar olabiliyor. Yeni özelliklerin daha fazla güç istemesi, çeşitli uygulamalar ve birçok farklı faktörden dolayı zaman zaman kullanıcılar arayüzde sıkıntılar yaşayabiliyor. Kimi zaman ise kapsamlı güncellemelerin ilk versiyonlarındaki birtakım hatalar hissedilir performans sıkıntılarına neden olabiliyor. Tüm bunlar test sonuçlarına ne kadar yansıyor tartışılır.
Şu zamana kadar hiç yaşamasam da yeni güncellemelerle birlikte birtakım performans sıkıntıları baş gösterebilir; ancak Apple gibi müşteri deneyimini ön planda tutan bir şirketin bunu ‘kasten’ yaptığı iddialarını mantıklı bulmuyorum. Neticede bu bir Apple ürünü ile olan deneyiminizi kötü yönde etkileyecekse neden bir daha Apple ürünü almak için istekli olasınız ki?
¯\_(ツ)_/¯
Siz ne düşünüyorsunuz? Her iOS güncellemesinden sonra performans sıkıntıları yaşıyor musunuz? Futuremark’ın bu verileri gerçek kullanıcı deneyimini yansıtıyor mu?
Bu testler hiçbir şekilde işletim sistemi düzeyinde bir yavaşlatma olmadığını ispatlamaz. İşletim sistemleri o an hangi uygulamayı çalıştırdığını bilir ve belirli uygulamalarda birşeylerin (yavaşlatma döngülerinden bahsediyorum) çalışmasını engelleyebilir. Yavaşlatma döngüsü ne midir? Saniyede 1 milyon işlem yapan işlemciye her saniye 100 bin tane bekle komutu göndermek bir yavaşlatma döngüsüdür mesela.
Ve evet, kullandığım bütün iPhone’larda, yeni -ana- sürüm çıktıkça yavaşlama oluyor. Mesela elimde en son bir iPhone 4 vardı, klavyenin açılmasını bile bekliyordum.
FutureMark’ın rakamlarla yalan söylemesi her sürümde telefonların yavaşladığı gerçeğini değiştirmiyor.
Futurmark ın yalan söylediğini ve Apple’ın saniyede 100bin tane bekle komutu gönderdiğini söylüyorsunuz yani.
Pek inandırıcı gelmediniz.
Futuremark yalan söyledi demedim, rakamlarla yalan söyledi dedim. İkisi aynı şey değil.
Futuremark insanların “telefonum yavaşladı” söylemlerini işlemci hızını test ederek yalanlıyor. Oysa işlemci hızının değişmemiş olması telefonun yavaşlamadığı anlamına gelmez.
Apple’ın saniyede 100bin tane bekle komutu gönderdiğini de söylemedim. Yavaşlatma döngüsünün ne olduğunu söyledim. Üstelik yavaşlatma döngüsü işlemciye değil, programların içine konur. Örneğin klâvye programının içine konabilir pekala. Ama tekrar söyleyeyim, Apple bir yerlere yavaşlatma döngüsü koydu demedim.
Geçmişte içine yavaşlatma döngüsü yerleştirilen programlara şahit oldum. Yabancı sitelerde bile bu yönde hatıralar okuyabilirsiniz.
Bir de şu açıdan bakalım. Yüzlerce insan Apple yeni sürüm çıkardığında telefonunun yavaşladığını söylüyor. Ben de onlardan biriyim. Biraz yukarıda DaVe de aynı şeyi söylüyor. Öte yandan FutureMark son kullanıcı deneyimini ölçmeyen bir çalışmayla işlemci hızının değişmediğini söylüyor (ki tekrar söylüyorum, işlemci hızının aynı kalmasıyla kullanıcı deneyiminde yavaşlama hissedilmesi farklı şeyler). Şimdi ben kendime mi inanayım, FutureMark’a mı?
Rakamlarla karşılaştırmalı test yapmak bu firmanın ana işi anladığım kadarıyla. Rakamlarla yalan söylemeleri ile firma yalan söylüyor/aldatıyor arasındaki farkı bu bağlamda anlayamadım. Bilimsel çalışmanın temeli olan, aynı temele dayalı ve karşılaştırmalı testler yapıyorlar. Rakamlar mı yalan söylüyor yani? Epey felsefi bir konu oldu bir anda. Sonuçta 2 kere 2 nin 4 ettiği de her zaman doğru değil. Zaman, mekan gibi sebeplerden değişkenlik gösterebilir.
Bir çok insanın yeni iOs sonrası yavaşlama hissetmesinin bir çok sebebi olabilir. Psikolojik sebeplerden bunlardan biri. Ve tabiki de 4 sene önceki işlemciyle çalışan cihaz yeni iOs’in yeni animasyonlarını vs daha yavaş çalıştırıyor olması doğaldır.
Ancak yazının ana konusu, Apple’ın bunu bilinçli olarak yapmadığı.
Kusura bakmayın ama böyle bir konuda yeterli bilgi seviyesine sahip olmadığınız oldukça açık.
Futuremark’ın “bilimsel” çalışması donanımın kabiliyetleriyle ilgili ve hiçbir şeyi kanıtlamaz. Donanımın hızı artabilir ancak üzerinde çalışan işletim sistemi ve uygulamalar bütününün bu donanımı nasıl kullandığı kullanıcının tecrübesini etkiler – yavaş ya da hızlıyı tecrübe eden donanım değil, kullanıcıdır. Apple’ın bunu bilinçli olarak yapıp yapmadığı da ancak adli bir araştırma ya da bilgi sızmasıyla ispatlanabilir.
Yeterli teknik bilgiye sahip herkes için bu işlerin nasıl yapılacağı açıktır. En temiz yöntem yavaşlatma döngüsü gibi amatör ve tespit edilebilecek tekniklerden ziyade, yeni donanımı öne çıkaran yeteneklerin yeni işletim sisteminde daha yoğun kullanılmasıdır. Bu donanıma sahip olmayan eski cihazlarda ise muadili işleri yapacak kodların yazılması gerekir. Ama ne yazık ki yeni donanımın şıkır şıkır yaptığı bu işi eski donanımda kodla yapmanın bir zaman ve enerji yükü vardır. Bu da kullanıcıya “yavaş telefon”, “pili hemen biten telefon” gibi etkiler yaratır ki bilişim sektörünün donanım ayağının bu kadar hızla tüketilmesinin sebebi budur. Teknik olarak daha da detay isterseniz açabiliriz ama önemli olan, bilmediğinizi görmezden gelmenizin ya da itiraz etmenizin gerçeği değiştirmeyeceğidir.
Bu konuda da sadece Apple’ı suçlamak komik olur, çünkü yazılım ve donanım firmaları işbirliği içinde bu oyunu severek oynarlar. Bu biraz da zorunluluktur. Teknoloji geliştirmeye bir sermaye lazımdır, o da tüketiciden gelir. Sürekliliği önemlidir.
Alternatifi de, yeni yazılım güncellemelerinden muaf yaşamaktır, tercih sizin…
Buradaki konu, kötü niyetli olarak bilinçli yapılıp yapılmadığı.
Teknik bir konuda bilimsel çalışma önemli değil kullanıcının tecrübe edişi önemliyse bu işi adli mecralar da araştırsa konu çözülemez. Her kez farklı tecrübe eder sonuçta.
Burada bir oyun yok, burada teknolojiyi ileri taşımak var. Sadece sermaye gözüyle bakmamak gerekiyor.
iphone 6 ios11’de acayıp kasmaya başladı, rehberi açarken bile kasılıyor, ekran yatay konumundan dikeye geçmiyor, son ios hepten androidleşti