Patrick Racz, iTunes için geliştirdiği dosya paylaşım ve ödeme sistemini çaldığı iddiasıyla teknoloji şirketiyle uzun süredir devam eden bir patent mücadelesi veriyor. İşte mucitin Apple patent savaşı.
Apple patent savaşından 18 milyar dolar istiyor
Patrick Racz, bir sıhhi tesisat kralı olarak tufanlara dayanmaya alışkındı. Ancak koşullar, yerel parkında yağmur altında oturup dotcom çöküşü sırasında işinin çöküşünü düşünürken çok farklı bir şekilde ıslanmasına neden oldu. “Her şeyimi kaybettim. Küçük çocuklarım vardı. Utanmıştım, ailemi hayal kırıklığına uğrattığım için üzülmüştüm. Onların yüzüne bakamıyordum” diye hatırlıyor.
Dibe vuruşu, Apple ile hayatını belirleyecek olan patent savaşının ortaya çıkmasından hemen önce gerçekleşti. Neredeyse yirmi yıldır şirketle ve ABD mahkemeleriyle kavgalı.
İlginç bir figür ortaya koyuyor: 1980’lerde ilk kez servet ve başarı kazanmış güvenilir, köklü bir İngiliz mucit, ancak şu anda çevrimiçi itibarına hakim olan ve izleyicilerin Racz’ın mı yoksa Apple’ın mı haklı olduğunu sorgulamasına neden olan David v Goliath it dalaşı yıllarından sonra açıkça yaralanmış ve öfkeli.
Racz, dünyanın ilk üç yollu mikser musluğu olan Triflow’un arkasındaki isimdi. Sistem, tipik bir lavabo bataryasını alıp sıcak ve soğuğun yanı sıra filtrelenmiş su sağlamak için ekstra bir su yolu ve vana ekledi. 1998’de “milyonlarca poundluk” bir satış, işi 45 ülkede satış yapacak şekilde genişlettikten sonra kazancını kilitledi.
Ancak, dotcom dönemindeki girişimi olan dosya paylaşımı ve ödeme teknolojisi şirketinin Apple’ın iTunes mağazası tarafından gasp edilmesiyle ikinci bölümünün ekşi olduğunu söylüyor. ABD’li şirketin kendi sistemini çaldığını iddia ediyor. “Derin bir depresyon döneminden geçtim,” diyor Racz, ilk kez duygusal bedelini açıklarken. “Şişeye vurduğumu söylemekten utanıyorum. Zamanın sisinde tamamen kaybolmuştum ve pek bir şey hatırlayamıyordum.”
Ona “yeni bir hayat” veren şey, ilk olarak 1999’da başvurulan ve yaklaşık on yıl sonra verilen teknoloji patentleri oldu ve 18 milyar dolarlık tazminat hedeflediği için hala devam eden büyük bir mahkeme savaşını başlattı. Apple bu tür patent anlaşmazlıklarıyla mücadele etmeye yabancı değil: tıbbi teknoloji şirketi Masimo ile yaşanan bir anlaşmazlık, Apple’ın Series 9 ve Ultra 2 akıllı saatlerinin satışının Noel öncesinde ABD’de durdurulmasına yol açmıştı.
Racz, şirkete karşı açtığı davaların bazılarını kazandı ancak her iki taraf için de nihai zaferin garantisi yok. Kesin olan tek şey, önündeki yolun uzun, dolambaçlı ve maliyetli olacağı. Racz, Jersey’de bir çilek çiftliğinde büyüdü ve kariyerinin ilk yıllarını satış alanında geçirdi. Musluk şirketi Avilion’u sattığında, Napster’ın yasadışı dosya paylaşımıyla müzik endüstrisini altüst ettiği gibi, dijital indirme pazarının peşine düştü.
Racz, korsan karşıtı alternatifi Smartflash ve beraberindeki ödeme ve güvenli indirme sistemleri için hızla patent başvurusunda bulundu. Fransız sim kart şirketi Gemplus da dahil olmak üzere perakendeciler ve üreticilerle anlaşmalar yaptı. Pop yıldızı Britney Spears marka elçisi olarak kaydoldu.
Ancak 11 Eylül ve dotcom çöküşünün ardından Spears ve Gemplus anlaşmadan çekildi ve Racz mahkemede, Apple’ın da ortağı olan Gemplus’ın ürünü kendisine aitmiş gibi gösterdiğini söyledi. Apple’ın merhum patronu Steve Jobs’un, 2003 yılında iTunes ile başlayarak, Racz’ın ilk kez kendisinin tasarladığını iddia ettiği şekilde donanım ve yazılımı bir araya getiren bir dizi ürün için “övgülere boğulduğunu” gördükçe kanı kaynadı.
2008’de patent onayı aldıktan sonra beklenmedik bir zafer kazandı ve 2015 yılında Teksas’ta Apple’a açtığı dava sonucunda 533 milyon dolar tazminat kazandı. Racz, bunun özel bir mucide verilen en büyük jüri ödüllerinden biri olduğunu söylüyor. Ancak mahkemenin kararı daha sonra çözüldü: önce ABD Patent Deneme ve Temyiz Kurulu’nun patentlerinin geçersiz olduğu yönündeki kararıyla zarar gördü ve ardından Apple’ın ticari mahkemelerde temyize gitmesiyle kaybetti.
O zamandan beri kendi temyiz başvurusunu kaybetti ama mücadeleye devam edeceğine söz verdi. Son yıllarda Apple destekçileri arasında, kimliği belirsiz kişiler tarafından e-postayla gönderilen ölüm tehditlerini de içeren büyük bir tepkiyle karşılaştı.
“Çocuklarınızın kazığa bağlanıp yakılması gerektiği ve yaptığınız şey için kafanızın kesilmesi gerektiği söylendiğinde bu tür şeyler canınızı yakmaya başlıyor. Çocuğum zorbalığa maruz kalıyordu – çocuklar şöyle diyordu: ‘Baban bunu icat ettiğini söylüyor, çalmadı, Apple icat etti. Baban bir yalancı,” diyor Racz Londra’da kahve içerken. Uzun boylu, iri yarı ve kısa siyah saçlı olan Racz’ın hikayesini anlatırken hala öfkeli olduğu görülüyor.
Racz’ın son mücadelesi, fikri mülkiyetiyle ilgili sansürsüz e-postaları ve belgeleri açıklamayı reddettiği için dava açtığı ABD Patent Ofisi ile. Racz, yargıç panellerinin kasıtlı olarak eski avukatlar ve Apple’ın yakın destekçileriyle doldurulduğunu kanıtlamaya çalışıyor. Racz, şirketin “servetini ve gücünü” ABD patent sistemini etkilemek için kullandığını savunuyor.
Yorum için kendisine ulaşılan Apple, 2015 yılında yayınladığı önceki bir açıklamaya işaret etti: “Smartflash hiçbir ürün üretmiyor, çalışanı yok, istihdam yaratmıyor, ABD’de varlık göstermiyor ve Apple’ın icat ettiği teknoloji için telif hakkı talep etmek üzere patent sistemimizi istismar ediyor.
“Çalışanlarımızın yıllarını harcayarak geliştirdiği fikirler için bu şirkete ödeme yapmayı reddettik ve ne yazık ki bu mücadeleyi mahkeme sistemine taşımaktan başka çaremiz kalmadı.” Gemplus yorum talebine yanıt vermedi.
Yasal uğraşlarının dışında, Londra’nın merkezindeki Denmark Street’te bir zamanlar Rolling Stones tarafından stüdyo olarak kullanılan ve medya girişimi Outernet’in devasa gelişiminin ardındaki ev sahibiyle kendi mücadelesine giren bir müzik aleti dükkanı olan Regent Sounds’un destekçisi.
Asıl misyonu kendi hikayesini anlatmak olmaya devam ediyor. Smartflash adında bir otobiyografi yazdı ve yayıncılardan ilgi gördüğünü söylüyor. Amazon’un eski küresel kreatif şefi ve Amazon Prime Video’nun arkasındaki isim olan arkadaşı Simon Morris, Racz’ın hayatını konu alan bir belgeselin haklarını satmak üzere anlaştı ve projeyi stüdyolara sunuyor.
Bu arada Racz, herhangi bir kazancı paylaşacak olan özel yatırımcılar tarafından desteklenen yasal kampanyasına odaklanmaya devam ediyor. “Seni öldürmeyen şey güçlendirir derler – bu beni daha da kararlı hale getirdi.” diyor Racz.
