Hector Martin, Asahi Linux projesinin başındaki isim olarak dün sabah görevinden istifa etti. Apple’ın 2021’de Apple Silicon’a geçiş sürecinin başlamasının hemen ardından topluluk destekli bir girişim olarak hayata geçirilen bu proje, yoğun çalışmalar sonucunda M1 ve M2 Mac’ler için ilk alfa sürümünü 2022 başlarında yayınlamayı başardı. Başlangıçta büyük bir ivme yakalayan ve heyecanla karşılanan proje, zamanla Martin için zorlu bir sürece dönüştü. Yaşadığı tükenmişlik hissi ve Linux topluluğunda karşılaştığı zorluklar nedeniyle bu kararı aldığını belirten Martin, projenin kendisi olmadan da devam etmesi gerektiğini ifade etti.
Apple’ın Linux projesi başarısızlığa doğru ilerliyor
Apple Silicon üzerinde Linux çalıştırmak birçok açıdan büyük bir meydan okumaydı. Ancak topluluğun sağladığı geniş destek sayesinde Martin ve ekibi bu engelleri aşmayı başardı. İlk yıllarda Asahi Linux, sıfırdan inşa edilen ve herhangi bir üretici desteği ya da dokümantasyonu olmadan geliştirilen bir proje olarak dikkat çekti. Ortaya koydukları iş, pek çok x86 tabanlı dizüstü bilgisayarda bulunan Linux deneyimiyle yarışır hale gelmişti. Buna rağmen bazı donanım destekleri eksik olsa da ulaşılan nokta gerçekten etkileyiciydi. Ancak projenin başarısı her zaman takdirle karşılanmadı. Topluluk içinde Asahi Linux’un sunduklarını yetersiz bulan ve sürekli eleştiride bulunan kullanıcılar moral bozucu bir ortam yarattı.
Bunun ötesinde, projenin Linux ekosisteminde karşılaştığı direniş de Martin’in istifasında etkili oldu. Linux topluluğundaki bazı kilit isimlerin projeye zarar vermeye çalıştığını öne süren Martin, özellikle Linus Torvalds’ın Rust entegrasyonu konusundaki yaklaşımını büyük bir liderlik hatası olarak değerlendirdi. Ona göre böyle büyük projelerin, ana paydaşlardan güçlü destek alması gerekirken, Torvalds süreci yalnızca “bekleyip görmek” şeklinde yönetti. Ayrıca, çekirdek ekibindeki bazı geliştiricilerin kasıtlı olarak projeye engeller çıkardığını, moral bozucu davranışlarda bulunduğunu ve hatta sözlü saldırılara varan tutumlar sergilediğini dile getirdi. Linux’un yaratıcısı olan Torvalds’ın, Asahi Linux’a başta sıcak baktığı biliniyor. Hatta Linux 5.19 sürüm notlarını bir M2 MacBook Air üzerinde Asahi Linux kullanarak yazmıştı. Ancak Martin, Torvalds’ın süreçte yeterince aktif bir rol üstlenmediğini ve diğer geliştiricilerin olumsuz tavırlarına karşı durmadığını düşündüğünü ifade etti.
iPhone kullanıcıları, Apple Intelligence sayesinde model yükseltiyor!
Bu sıkıntılar sonucunda Martin projeden ayrılmaya karar verdi. Ancak bu, Asahi Linux’un sona ereceği anlamına gelmiyor. Martin’in belirttiğine göre ekip, projeyi devam ettirmeyi planlıyor ve 2025 yılı içinde en büyük hedeflerinden biri Linux çekirdeğine tam entegrasyon sağlamak olacak. Bu gerçekleştiğinde, M1 ve M2 Mac’ler için gerekli sürücüler doğrudan Linux çekirdeğinin bir parçası haline gelecek. Şu anda Asahi Linux, Linux ekosisteminde ayrı bir yapı olarak ilerliyor ve çekirdeğe tam entegre olmamış durumda. Bu sürecin tamamlanması, projenin uzun vadede sürdürülebilirliğini sağlaması açısından büyük bir adım olacak.
Bununla birlikte, ekibin öncelikli planları arasında test süreçlerini geliştirmek ve yeni özellikler eklemek de yer alıyor. M1 ve M2 cihazlar için DisplayPort alt modu, DirectX 12 desteği ve dahili mikrofon desteği gibi yenilikler hedefleniyor. Dahili mikrofon desteğinin birkaç gün içinde yayınlanması bekleniyor. Ancak yeni donanımlara öncelik verilmeyeceğinden, M3 ve M4 Mac kullanıcıları için Asahi Linux’un gelmesi uzun zaman alacak. Şu anda öncelikli olan, mevcut sürümün güçlü bir temele oturtulması ve uzun vadeli sürdürülebilirliğinin sağlanması.
Bir proje liderinin ayrılması her zaman soru işaretleri yaratır, ancak Asahi Linux ekibinin süreci devam ettirmeye kararlı olduğu görülüyor. En yeni Apple Silicon donanımları için destek biraz gecikebilir, ancak proje büyük olasılıkla yaşamaya devam edecek. Umarım ilerleyen dönemde Asahi Linux ile ilgili daha heyecan verici gelişmeleri paylaşma fırsatı buluruz.
