OS X 10.9 Mavericks geçtiğimiz hafta başında WWDC’de tanıtıldı. Peki Mavericks’in yenilikleri neler? Bizim hayatımızda neleri değiştirecek, neleri kolaylaştıracak? 10.9’a geçmeye değecek mi? Tüm soruları bu yazı dizisinde yanıtlamaya çalışıyorum…

Apple geçtiğimiz hafta WWDC’de Mac işletim sisteminin yeni sürümü olan OS X 10.9’u tanıttı. 12 sene içerisinde 10.0’dan 10.8’e kadarki süreçte 9 farklı işletim sistemi görmüştük, ve hepsi de bir kedi ailesi ile adlandırılmıştı. 10. işletim sistemi olan 10.9 ise “Mavericks” adını almış oldu.

Neden adı “Mavericks”?

Apple bunun için oldukça basit bir açıklama yaptı ve kendilerine ilham veren oldukça popüler bir sörf bölgesi olan Mavericks’i tercih ettiğini söyledi. “Bu isim nereden geliyor?” diye soracak olursanız Mavericks, kuzey California’da sörf yapmaya imkan tanıyan büyük dalgalarıyla ünlü bir bölge. Belli ki Apple çalışanlarının önemli bir kısmı sörf yapmayı seviyor. 🙂

Dev dalgalarıyla da ünlü olduğu için Mavericks’in duvar kağıdı da elbette güzel bir dalganın resmi. Aşağıdaki resme tıklayarak da bu resmi orjinal 5120×2880 piksel boyutunda indirebilir ve şimdiden kullanmaya başlayabilirsiniz. 🙂

Mavericks’teki gerçek dalgalar için de çeşitli YouTube videolarına göz atabilirsiniz. Mavericks’in nasıl okunduğu sorusuna ise “mev-riks” diyerek şimdilik isimle ilgili detaylara nokta koymuş olalım. 🙂

Tasarım değişti mi? iOS 7 gibi mi?

Hayır. Mavericks’te genel olarak tasarımın değiştiğinden bahsetmek doğru olmaz. Ancak OS X’te de iOS 7’deki değişimlerin benzerlerini görmeye başladık. Örneğin Takvim, Notlar gibi uygulamalarda ya da Bildirim Merkezinin, Giriş ekranının arka planındaki desenli bez dokusu artık tarih oldu.

Ama tahminimce iOS 7 ile ilgilenmekten Apple, OS X’e pek zaman ayıramadı, daha doğrusu iOS 7’te öncelik verildiği için Mavericks’te sadece genel hatlarda bazı düzeltmeler yapıldı. İlerleyen dönemde iOS’teki gibi “skeuomorphic” denilen, gerçek hayattakine benzer deri, iplik, doku vb. arayüzlerin de Mac işletim sisteminden temizleneceğini tahmin edebiliriz.

OS X 10.9 Mavericks Yenilikleri

Önce Apple’ın açıkladığı ve kendi sitesinde paylaştığı yeniliklerin detaylarından başlayalım. Daha sonra farklı özellikleri ve yenilikleri detaylı olarak inceleyeceğiz.

1. iBooks

iBooks ilk defa iOS’te görücüye çıktığından beri Mac’te de ne zaman göreceğimizi merak ediyorduk. Her ne kadar okumak için iPad daha uygun bir cihaz olsa da, Mac’i olan kullanıcılar da iBooks’tan faydalanmak istiyorlardı. Henüz Mavericks’in Beta 1 sürümünde iBooks yoksa da, en geç final sürümde olacağı resmen açıklandı. Muhtemelen hazır olduğunda da App Store’dan indirebilecek ve kullanabileceğiz.

Elbette iBooks ile birlikte iBookStore, yani Apple’ın sanal kitap dükkanı da Mac’ten erişilebilir hale geliyor.

Ayrıca “iBooks in the Cloud” (Bulutta iBooks) sayesinde iPhone ya da iPad’imize indirdiğimiz kitaplarımız otomatik olarak Mac’imize de indiriliyor, ya da tam tersi. Böylece her seferinde eşzamanlama yapmamıza da gerek olmuyor. 🙂

Mac’teki iBooks sayesinde kitapları üzerine çok daha kolay not alabiliyor, ve hatta birden fazla kitabı bile aynı anda açarak daha verimli bir şekilde çalışabiliyoruz.

2. Harita

Belki de hepimizin Mavericks’e geçtiğimizde ilk deneyeceğimiz uygulamalardan birisi Harita (Maps). Önce iOS’te hayat bulup, daha sonra OS X’e aktarılan uygulamalardan birisi olan Harita, ayrı bir uygulama haline gelerek çok daha hızlı, pratik ve işlevsel hale gelmiş.

Alıştığımız şekilde Standart, Hibrit veya Uydu görüntüleri arasında geçiş yapabildiğimiz Harita’da aynı zamanda yerm imlerimizi de saklayabiliyor ve hatta bazı ülkelerde trafik durumunu bile görebiliyoruz.

Ancak tahmin edebileceğiniz gibi henüz Türkiye’de trafik durumunu görmek mümkün değil. Hatta trafik durumunu geçtim, Türkiye için henüz verilerin doğru olmadığı durumlar bile olabiliyor. Harita konusunda artık çok daha hızlı hareket eden Apple’ın, bu konuda Türkiye özelinde da daha hızlı hareket etmesini ve haritadaki yerlerin düzeltmesini bekliyoruz.

Tüm şehirler olmasa da, bazı şehirlerin 3 boyutlu kuş uçuşu görüntülerini de yine Harita uygulamasına dahil eden Apple, bir de küçük ama inanılmaz faydalı bir özellik ekleyerek Harita uygulamasını oldukça kritik bir hale getirmiş: iOS Cihazıma Gönder.

“iOS cihazıma gönder” özelliği sayesinde, Harita uygulamasında gördüğümüz adresi, yol tarifini ya da başka bir lokasyon bilgisini anında iPhone ya da iPad’imize gönderebiliyoruz. 🙂

3. Takvim

Mac’teki Takvim’i ne kadar kullanıyorsunuz? Bir çok Mac kullanıcısı şu anki görünümüyle Takvim uygulamasını açtığında pek kullanmak istemiyor. Ekrandaki tasarımın gerçeğe yakın görünmek amacıyla yapılmasına rağmen itici bulduklarını belirtiyorlar. Açıkçası ben de bu yorumlara hak vermiyor değilim. 🙂

Apple da bu yorumlara kulak vermiş olacak ki, zaten WWDC’de duyurulan tüm tasarımlar gibi Takvim de Mavericks ile birlikte artık daha sade ve basit bir tasarıma geçiyor.

Yeni tasarımda en sık kullanılan haftalık görünüm çok daha şık ve net. Facebook etkinliklerinini de eklenmesiyle etkinlik/randevu sayılarımız fazla bile olsa Takvim’de bunları kolayca görebiliyoruz. Yeni bir özellik olarak, lokasyon bilgisi olan etkinlikler için ulaşım zamanı bile gösteriliyor! 🙂

Gözüme çarpan bir diğer yenilik ise artık ileri ya da geri gitmek için ok butonlarını kullanmadan, takvimi sağa sola sürükleyerek günler, haftalar ve aylar arasında kolayca geçiş yapabiliyoruz.

Bir diğer yenilik ise aylık görünümde etkinliklerin görünümüyle ilgili. Haftalık görünümdeki gibi etkinliklerimizi çok daha net bir şekilde görebiliyor, istediğimiz gibi organize edebiliyoruz.

Son olarak da Takvim’e yeni bir etkinlik eklemek ya da mevcut bir etkinliği düzenlemek için tıkladığımızda açılan pencereye değinmekte fayda var. Bu pencereye de işimizi kolaylaştırmak için birkaç yeni özellik eklenmiş: Otomatik tamamlama, ulaşım zamanı, harita bilgisi ve hava durumu.

4. Safari

Gelelim en önemli uygulamalardan biri olan Safari’ye. Safari’nin getirdiği en önemli yenilikler performansın artışı ve güç tüketiminin azalmasıyla ilgili diyebiliriz. Mavericks ile gelecek olan yeni Safari, bazı gelişmiş teknolojilerle desteklenerek işlemcinin daha az yorulmasını ve daha da önemlisi, biz Safari’yi kullanmadığımızda da işlemciyi meşgul etmemesini sağlıyor. Elbette bu da bizim için daha uzun pil ömrü demek. 🙂

“Top Sites” henüz Türkçeye çevilmemiş olsa da “En çok ziyaret ettiğimiz web siteleri” anlamına geliyor, ve önceden içbükey 3 boyutlu bir duvar gibi görünürken, artık Mavericks ile birlikte düz görünüme kavuşuyor.

Bir diğer görsel değişiklik ise kenar çubuğunda: Kenar çubuğu artık 3 sekmeden oluşuyor ve çok daha kullanışlı görünüyor. Yer imleri, Okuma Listesi ve Paylaşılan Bağlantılar’dan (Shared Links) oluşan bu çubuk, ulaşmak istediğimiz sitelere, yazılara ve arkadaşlarımızın paylaştığı sayfalara kolayca ulaşmamızı sağlıyor.

Henüz yeni Safari’nin diğer tarayıcılarla pil ömrü açısından bir karşılaştırmasını bulmak mümkün değil. Ancak eminim ki önümüzdeki dönemde “Mac’te şu tarayıcı ile pil ömrü daha uzun oluyor” gibi bir başlıkta yeni bir yazı paylaşabileceğiz. Bakalım bu Safari mi olacak? 🙂

5. iCloud Anahtar Zinciri (Keychain)

Mac’imizdeki Keychain uygulaması tüm şifrelerimizi hatırlayan, bizi her seferinde bu şifreleri defalarca girme zahmetinden kurtaran bir nimet. Kablosuz ağlar, web sayfalarındaki formlar ve hatta adımız soyadımız gibi basit detayları bile saklayan bu uygulama artık buluta taşınıyor.

Böylece artık Mac’imizden eriştiğimiz web sitelerinin şifrelerini iPhone ya da iPad’imizde tekrar girmek zorunda kalmayacağız. iCloud üzerinden eşzamanlanacak olan şifrelerimiz anında iOS cihazlarımızda da hatırlanmış olacak.

Ayrıca yeni bir şifreye ihtiyacımız olduğunda Safari bize yeni, güvenli ve karmaşık bir şifre de önerebilecek ve hatırlayacak. Böylece “Nasıl bir şifre olsa…” diye düşünmemize gerek kalmayacak.

Sadece şifre değil, Mavericks’teki Anahtar Zinciri ile kredi kartı bilgilerimizi bile eğer istersek Safari’nin hatırlamasını sağlayabileceğiz. Elbette tüm bu çok çok çok gizli ve kritik bilgilerin daima AES 256-bit şifreleme ile saklandığını ve kırılmasının ya da çözülmesinin çok çok çok zor olduğunu hatırlatmakta fayda var.

Yazıyı oldukça uzattım, ancak her özellikle ilgili olarak mutlaka birkaç cümle sarfedince illa ki uzuyor. 🙂 Bu yüzden şimdilik 5 madde ile bu yazıyı sonlandırıyorum. Ancak yarın 2.Bölüm ile devam ediyor olacağız… 🙂

Ancak o zamana kadar herkesin merak ettiği şu sorulara da yanıt vermeden geçmeyelim:

OS X 10.9 Mavericks ne zaman çıkacak? Ne zaman kullanabileceğiz?

Mac işletim sisteminin son sürümü olan OS X 10.9 Mavericks’i 2013’ün sonbahar aylarında indirebileceğiz. Kesin bir tarih yok. Ancak şimdiden geliştiriciler için beta sürümler yayınlanmaya başladı.

Eğer bir geliştirici değilseniz, bu beta sürümleri yüklemenizi ASLA tavsiye etmiyorum. Bazı şeyler doğru çalışmayabilir, verileriniz silinebilir ve burada sorumluluk tamamen sizde. Çünkü Apple bu beta sürümleri son kullanıcılara değil, uygulama geliştiricilerinin testleri için çıkartıyor.

Ben de sizler gibi Mavericks’in son sürümünü, lansmanını ve herkesle birlikte Mavericks’e geçiş yapmayı heyecanla bekliyorum. 🙂

OS X 10.9 Mavericks’in fiyatı ne olacak?

Apple bu konuda da bir açıklama yapmadı. Ancak geçişe bakarak bir yorum yapmak gerekirse,

• 2011’de Mac OS X 10.7 Lion’ı $29’a,
• 2012’de OS X 10.8 Mountain Lion’ı $19’a satın almıştık.

Bekleyip göreceğiz…

Kimler yükleyebilecek?

Bu detaylar önümüzdeki aylarda daha da netleşecek, ve hem yazılımsal hem de donanımsal olarak daha kesin konuşabileceğiz. Ancak şu anda görünen o ki Snow Leopard 10.6.7 ve üzerindeki tüm işletim sistemleri donanımsal olarak bir sorun olmadığı sürece OS X 10.9 Mavericks’e geçebilecek.

Değerlendirme yok mu?

Daha kapsamlı bir değerlendirme yazısını önümüzdeki hafta yayınlamayı düşünüyorum, bu sebeple şimdilik bir değerlendirme yok. 🙂

Yazı dizisinin 2.bölümünde Apple’ın Mavericks ile getirdiği yenilikleri yakından incelemeye devam edeceğiz…

Bu arada WWDC 2013 etkinliğini hala izlemediyseniz Apple’ın YouTube’a eklediği etkinlik videosuna aşağıdan ya da Apple TV’niz varsa evinizdeki televizyonunuzdan göz atabilirsiniz. 🙂

[youtube id=”SRmjUzcpLO0″]